Dante Brandi è il Console Generale d’Italia a Ho Chi Minh City dal marzo 2018. Precedentemente aveva ricoperto diversi incarichi presso il Ministero degli Affari Esteri a Roma, nonché presso le Ambasciate d’Italia ad Hanoi (2001), Sofia (2002-2006) e Washington, DC (2007-2010). Dall’agosto 2013 al marzo 2018 è stato Primo Consigliere per gli Affari economici presso l’Ambasciata d’Italia a Londra e Direttore esecutivo aggiunto per l’Italia alla Banca Europea per la Ricostruzione e lo Sviluppo.
Buongiorno, Console Brandi. Dal 2018 si trova a rappresentare l’Italia a Ho Chi Minh City, una delle città più dinamiche d’Asia e del mondo, dove l’età media della popolazione è di trent’anni. Provenendo da un’altra città molto dinamica, Londra – dove era responsabile dell’Ufficio Economico all’Ambasciata Italiana – qual è stato per lei l’impatto di questa nuova esperienza, anche considerando il suo precedente passaggio in Vietnam durante il tirocinio presso l’Ambasciata d’Italia a Hanoi, nel 2001?
L’impatto è stato esaltante. Una miscela di stimoli e consapevolezze nuovi, amplificati dall’evoluzione, che assomiglia molto ad un salto quantico, rispetto al Vietnam del 2001. Gli stimoli sono quelli che derivano dall’immersione in una realtà dinamica e completamente diversa da Londra (ma anche dall’Italia) sia per cultura che per età media della popolazione. Le responsabilità sono invece legate alla guida dell’unico Consolato Generale d’Italia in tutta l’area del Sud-Est asiatico, che ambisce a rendersi punto di riferimento per i connazionali e per gli interlocutori vietnamiti della metà sud del Paese.
Quanti italiani sono presenti a Ho Chi Minh City, e quali sono le caratteristiche di questa comunità?
La comunità è ancora relativamente piccola, circa 500 connazionali in tutta la circoscrizione consolare, di cui quasi 400 a Ho Chi Minh City. Si tratta di una comunità dinamica, caratterizzata da figure professionali di alto livello in vari settori, che in molti casi hanno scelto questo Paese per percorsi di crescita personali e professionali. La tendenza è comunque quella ad un aumento, a riprova della lungimiranza delle istituzioni italiane nella decisione di apertura di questo Consolato Generale.
Quali sono le attività o gli appuntamenti organizzati dal Consolato Italiano per la comunità italiana e locale, anche in sinergia con altre istituzioni italiane?
Siamo impegnati in attività di vario genere, di natura promozionale, culturale, comunicativa, tutte svolte in coordinamento con gli altri attori del Sistema Italia in Vietnam e rivolte soprattutto ai giovani. Da due anni il Consolato Generale è partner della Vietnam International Fashion Week, vetrina di moda per designer locali ma anche opportunità di rendere sempre più visibile il Made in Italy qui tanto apprezzato. Analogamente, l’Italian Design Day, che non si riduce mai ad un solo giorno o a un singolo evento, costituisce un appuntamento immancabile nella nostra programmazione, visto il dinamismo di settori come le costruzioni, l’automotive, l’arredo, la moda e vista la considerazione che qui si nutre per una “superpotenza” del design come l’Italia. Le Settimane della Lingua e della Cucina italiane, in autunno, rispondono ad analoghe domande di Italia che questa piazza formula in modo crescente. La particolare vocazione economica di Ho Chi Minh City giustifica infine le serie di conversazioni che questo Consolato Generale organizza a cadenza regolare tra imprenditori italiani attivi in Vietnam e giornalisti economici locali. Una iniziativa che ambisce a fornire quella corretta immagine di una Italia campionessa di manifattura esportatrice, di alte tecnologie e di investimenti attenti agli standard di sicurezza, qualità produttiva e benessere del personale, senza limitarne l’associazione alle tre F di food, fashion e furniture.
Questo è un ‘giovane Consolato’, aperto nel 2014. Che ruolo ricopre rispetto all’Ambasciata di Hanoi, e quali sono gli obiettivi più importanti che si è prefissato di raggiungere?
Questo Consolato Generale agisce in stretto coordinamento con l’Ambasciata ad Hanoi, da cui dipende, con il comune obiettivo di portare più Italia in Vietnam. Oltre ai servizi consolari per la collettività italiana e ai visti per i cittadini vietnamiti, buona parte dell’attività si concentra sulla promozione e proiezione dell’Italia e della sua immagine (economica, sociale, culturale e turistica). Gli obiettivi, certamente sfidanti, sono quelli di raggiungere una platea di giovani e giovanissimi. Diventa quindi importante saper comunicare e trasmettere l’Italia, i suoi valori, la sua cultura e le sue opportunità ai millennial vietnamiti, attraverso uno sforzo di comunicazione che esercitiamo ogni giorno, specialmente sui social media.
Lei ha fatto visita al Dipartimento di Studi Italiani della ‘University of Social Sciences and Humanities’ all’interno dell’Università Nazionale del Vietnam a Ho Chi Minh. Che ruolo ricoprono, in questo momento, la cultura e la promozione della lingua italiana in Vietnam?
Un ruolo di crescente importanza nell’azione di proiezione dell’Italia di cui parlavo sopra. Proprio perché rivolta ai giovani, l’attività di insegnamento dell’italiano costituisce un veicolo formidabile di conoscenza e attrazione verso il nostro Paese. La collaborazione con l’Università di Scienze Sociali di HCMC risponde a questo obiettivo e si sta consolidando. Come il Consolato Generale, infatti, anche il Dipartimento di Italianistica alla USSH è relativamente giovane. Siamo quindi fortemente impegnati ad accompagnarne la crescita e favorirne i legami con l’Italia, garantiti in primo luogo dal collocamento di una insegnante selezionata con il programma del MAE “Laureati per l’Italiano”. A ciò si aggiunge una azione più ampia, alla ricerca di opportunità per inserire l’insegnamento dell’italiano anche in scuole primarie. Sull’educazione, infatti, il Vietnam sta giustamente puntando molte risorse, sia pubbliche che private. Ne è un esempio l’iniziativa della fondazione Embassy Education di Saigon, che ambisce a istituire scuole primarie e dell’infanzia con il metodo didattico-pedagogico di Reggio Children.
Considerando che la crescita economica del Vietnam è stata, nel 2018, del 7.1%, ci si aspetta – con l’affermarsi della classe media – una maggiore mobilità della popolazione, desiderosa di viaggiare e scoprire nuovi luoghi, com’è successo con la Cina. In questo senso, l’Italia è pronta ad accogliere il nuovo flusso turistico? Cosa si sta facendo in Vietnam per promuove il turismo italiano?
L’attrazione di turisti vietnamiti verso il nostro Paese è parte prioritaria dello sforzo di promozione che il Sistema Italia profonde in Vietnam. Proprio le caratteristiche di una giovane popolazione, sempre più urbanizzata e dalla disponibilità reddituale crescente, suggeriscono una azione mirata al cosiddetto turismo “mono-country”, cioè ai viaggi riservati ad un solo Paese europeo, Italia in primis, rispetto ad un mercato abituato invece a compattare più destinazioni in un unico periplo europeo. Una sensibilizzazione, quindi, sul turismo come esperienza, che nell’Italia vede una delle massime espressioni in assoluto a livello mondiale.
Parlando, invece, del processo inverso, cosa potrebbe maggiormente convincere un imprenditore italiano a investire e/o a trasferirsi in Vietnam?
Diversi fattori, a partire dal ritmo di crescita di questo Paese e dalla progressiva evoluzione di un’economia che non si limita più ad essere una piattaforma produttiva dal basso costo del lavoro, ma è ormai diventata un mercato di quasi 100 milioni di consumatori, con disponibilità di spesa crescenti. Vi si aggiungono le prospettive di ulteriore integrazione commerciale offerte dalla possibile entrata in vigore dell’accordo di libero scambio con l’Unione Europea.
Il Vietnam, la sua storia e la sua cultura. A livello personale, che cosa maggiormente l’affascina di questo Paese?
Fa sempre un grande effetto su di me la capacità di questo Paese e del suo popolo di guardare avanti e lasciarsi indietro pagine difficili della propria storia. Mentre in Europa e in Occidente continuiamo ad associare l’immagine del Vietnam alla guerra con gli Stati Uniti (l’unica guerra della storia raccontata dai vinti, come ha giustamente osservato qualcuno più autorevole di me), il Vietnam è stato capace come nessun altro al mondo di superare il trauma bellico e prendere in mano il proprio destino. Un paradigma di sviluppo e crescita che si è giovato quindi di una cultura rara: quella della lungimiranza. Che non significa perdere la memoria storica, ma elaborarla in senso costruttivo. Oggi su questa caratteristica influiscono certamente motivi generazionali, visto che la gran parte della attuale popolazione è nata dopo la fine del confitto, ma si tratta comunque di un tratto culturale profondo del Paese, che mi ha colpito sin dal mio primo viaggio nel 2001.
Al termine del suo mandato in Vietnam, in quale altra parte del mondo le piacerebbe poter rappresentare l’Italia?
Al termine di questo mandato, che segue la mia missione a Londra, farò rientro in Italia, per un periodo di almeno due anni. Qualsiasi sarà l’incarico, sono sicuro non mancherà lo stimolo a costruire ponti, nonché intensificare e coltivare contatti, che resta la filosofia con cui cerco di interpretare questa professione. Di sicuro sarà anche un periodo in cui potrò costruire al meglio i successivi incarichi all’estero, in Paesi e quadranti dove spero di poter mettere a frutto l’esperienza che sarò riuscito ad accumulare.
Paola Caronni – Ciao Magazine
************
Tóm tắt bài phỏng vấn TLS Dante Brandi bởi nhà báo #PaolaCaronni trên tạp chí #CiaoMagazine
Dante Brandi là Tổng Lãnh sự Italia vào tháng 3 năm 2018. Trước đó, ông giữ nhiều chức vụ khác nhau tại Bộ Ngoại giao Roma, tại Đại sứ quán Italia tại Hà Nội (2001), Sofia (2002-2006) và Washington, DC (2007-2010). Từ tháng 8/2013 đến 3/2018 ông là Tham tán Kinh tế đầu tiên tại Đại sứ quán Italia tại London và Phó Giám đốc điều hành của Italia tại Ngân Hàng Tái thiết và Phát triển Châu Âu.
Chào Tổng Lãnh sự Brandi! Từ năm 2018, ông được bổ nhiệm cương vị Tổng Lãnh sự, đại diện cho Italia tại thành phố Hồ Chí Minh, một trong những thành phố năng động nhất Châu Á và trên toàn thế giới, với dân số có độ tuổi trung bình là ba mươi tuổi. Đến từ một thành phố rất năng động khác, thành phố London, nơi ông làm việc tại phòng Kinh tế, Đại sứ quán Italia – xin ông cho biết tác động của trải nghiệm mới này, kể cả trải nghiệm tại Việt Nam trong thời gian thực tập tại Đại sứ quán Italia tại Hà Nội vào năm 2001 đối với ông là gì?
Đó là sự phấn khởi/hứng thú, sự pha lẫn giữa nguồn cảm hứng mới và nhận thức mới, được gia tăng theo tiến trình phát triển, giống như một bước nhảy vượt bật tại Việt Nam vào năm 2001. Nguồn cảm hứng này bắt nguồn từ sự đam mê của tôi về sự năng động tại đây, hoàn toàn khác với London (cũng như Italia) trên khía cạnh văn hóa và độ tuổi trung bình của dân số. Và trách nhiệm của tôi có liên quan đến sứ mệnh chiến lược, trở thành điểm tham chiếu của công dân, Tổng Lãnh sự duy nhất của Italia tại khu vực Đông Nam Á, và là đại diện của quốc gia để đối thoại với Việt Nam tại khu vực phía Nam.
Có bao nhiêu người dân Italia sinh sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh, và cộng đồng Italia tại đây có những đặc điểm gì?
Cộng đồng của chúng tôi nhìn chung vẫn còn tương đối nhỏ, khoảng 500 người cư ngụ tại các tỉnh và thành phố thuộc sự quản lý của Tổng Lãnh sự quán, trong đó gần 400 ở thành phố Hồ Chí Minh. Là một cộng đồng năng động, đặc trưng bởi lực lượng lao động chuyên nghiệp, với nhiều cá nhân giữ các chức vụ cấp cao trong nhiều lĩnh vực khác nhau tại đây,và rất nhiều trong số họ chọn đây là điểm đến để phát triển cá nhân và nghề nghiệp. Với xu hướng ngày càng nhiều người dân đến đây, minh chứng cho tầm nhìn của Italia trong việc mở Tổng Lãnh sự tại thành phố.
Tổng Lãnh sự Italia đã triển khai hoặc kết hợp với các tổ chức khác của Italia tổ chức những hoạt động gì cho cộng đồng Italia và địa phương?
Chúng tôi kết hợp với các tổ chức khác nhau thuộc Hệ Thống Italia tại Việt Nam để triển khai rất nhiều hoạt động có tính quảng bá, trao đổi văn hóa và truyền thông, hướng đến lực lượng dân số trẻ tại Việt Nam. Trong 2 năm, Tổng Lãnh sự đã là đối tác của Tuần Lễ Thời Trang Quốc tế Việt Nam, một kênh quan trọng cho các nhà thiết kế địa phương và cũng là cơ hội để tăng cường sự hiện diện của “Made in Italia” ngày càng được đánh giá cao tại đây. Tương tự, “Italian Design Day” Ngày Thiết kế Ý, không chỉ là một ngày hay một sự kiện riêng lẻ, mà là một chương trình quan trọng, không thể thiếu của chúng tôi, bởi chứng kiến nơi đây sự năng động của các lĩnh vực như xây dựng, ô tô, nội thất, thời trang, và bởi sự quan tâm của địa phương đến thiết kế Ý. Ngôn ngữ Ý và Tuần lễ Ẩm thực Ý, thường được tổ chức vào mùa thu, cũng là những hoạt động ưu tiên của Ý nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường tại đây. Cuối cùng, đáp ứng cho xu hướng kinh tế đặc biệt tại thành phố Hồ Chí Minh, Tổng Lãnh sự quán thường xuyên tổ chức các buổi đối thoại giữa doanh nghiệp Ý đang hoạt động tại Việt Nam và các nhà báo kinh tế địa phương. Đây là một sáng kiến nhằm giới thiệu chân dung sống động và chính xác nhất của Ý, quốc gia hàng đầu về xuất khẩu máy móc, công nghệ cao và nhà đầu tư luôn quan tâm đến các tiêu chuẩn an toàn, chất lượng sản xuất và phúc lợi dành cho nhân viên, không chỉ giới hạn trong 3 lĩnh vực nổi tiếng 3F, thực phẩm (Food), Thời trang (Fashion) và nội thất (Furniture).
Là một “Tổng Lãnh sự quán trẻ”, được thành lập năm 2014, Tổng Lãnh sự quán có vai trò gì đối với Đại sứ quán tại Hà Nội, và mục tiêu trọng tâm mà Tổng Lãnh sự đã đề ra để đạt được là gì?
Tổng Lãnh sự quán phối hợp chặt chẽ với Đại sứ quán tại Hà Nội, với mục tiêu chung là giới thiệu, quảng bá nhiều hơn nữa Italia đến Việt Nam. Ngoài các dịch vụ lãnh sự cho công dân Ý và dịch vụ thị thực (Visa) cho công dân Việt Nam, hầu hết các hoạt động tập trung vào việc quảng bá và giới thiệu đất nước và hình ảnh Italia (về kinh tế, xã hội, văn hóa và du lịch). Tất nhiên mục tiêu tiếp cận đối tượng trẻ và rất trẻ là mục tiêu khá thách thức. Chính vì vậy, những nỗ lực truyền thông mà chúng tôi thực hiện hàng ngày trên mạng xã hội nhằm truyền tải các giá trị, văn hóa và những cơ hội của Italia đến các bạn trẻ Việt Nam là một hoạt động rất quan trọng.
Ông đã đến thăm Khoa Ngữ Văn Ý của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, theo ông văn hóa và việc quảng bá tiếng Ý ở Việt Nam đóng vai trò như thế nào vào thời điểm này?
Văn hóa và việc quảng bá tiếng Ý có tầm quan trọng ngày càng tăng trong chiến lược hành động của Ý như tôi đã đề cập ở trên. Bởi vì mục tiêu của chúng tôi hướng đến lực lượng dân số trẻ nên việc dạy tiếng Ý được xem là một phương tiện hiệu quả để chuyển tải kiến thức và sức hấp dẫn của nước Ý đến các bạn trẻ ở đây. Và sự hợp tác với trường Đại học Khoa học Xã hội TP.HCM đáp ứng mục tiêu này và đang được củng cố. Trên thực tế, Tổng Lãnh sự quán và cả Khoa Ngữ Văn Ý tại Đại Học KHXH &NV còn tương đối trẻ. Do đó, chúng tôi cam kết mạnh mẽ cùng đồng hành phát triển và thúc đẩy mối quan hệ bền chặt với Ý. Để đạt được mục tiêu này, chương trình của Bộ Ngoại giao Ý “Sinh Viên tốt nghiệp cho Ý” sẽ tài trợ và tuyển chọn một giáo viên bản ngữ đến giảng dạy tại khoa. Để mở rộng kế hoạch hành động của mình, chúng tôi đang tìm kiếm cơ hội để đưa việc giảng dạy tiếng Ý vào trong các trường tiểu học. Trên thực tế, về giáo dục, Việt Nam đang nhắm đúng vào nhiều nguồn lực, cả công và tư. Một ví dụ về điều này là sáng kiến của tổ chức Đại Sứ Giáo Dục Sài Gòn, với mục tiêu thành lập các trường tiểu học và mầm non với phương pháp giáo dục-sư phạm của Reggio Children.
Với mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2018 là 7.1%, cùng sự xuất hiện của tầng lớp trung lưu, dự kiến sẽ gia tăng sự đi lại của người dân, mong muốn du lịch và khám phá những địa điểm mới, như đã diễn ra tại Trung Quốc. Xét trên khía cạnh này, Italia đã sẵn sàng chào đón luồng khách du lịch mới này chưa? Và điều gì đã và đang được thực hiện tại Việt Nam để quảng bá du lịch Italia?
Việc thu hút khách du lịch Việt Nam đến đất nước chúng tôi là một phần ưu tiên trong nỗ lực quảng bá mà Hệ Thống Italia hết sức quan tâm tại Việt Nam. Cụ thể, với đặc điểm dân số trẻ tại đô thị và thu nhập ngày càng tăng, đã khởi xướng một kế hoạch hành động hướng đến hình thức du lịch có tên gọi du lịch “mono-country”, có nghĩa là những chuyến đi chỉ đến thăm một đất nước riêng lẻ của Châu Âu, mà dĩ nhiên Italia là điểm đến hấp dẫn đầu tiên. Thị trường du lịch ngày nay thay thế cho thị trường du lịch trước đây, thường kết hợp nhiều điểm đến trong một tour vòng quanh Châu Âu. Và với hình thức du lịch trải nghiệm thực tế, có thể thấy Italia là điểm đến lý tưởng nhất trên thế giới.
Ngược lại, điều gì có thể thuyết phục nhất một doanh nhân người Ý đầu tư và / hoặc chuyển đến Việt Nam?
Có nhiều yếu tố, bắt đầu từ tốc độ tăng trưởng và sự phát triển kinh tế vượt trội, và nền kinh tế không còn giới hạn trong nền sản xuất có chi phí nhân công thấp, mà đã trở thành thị trường của gần 100 triệu người tiêu dùng, với khả năng chi tiêu ngày càng tăng. Ngoài ra, nhiều triển vọng thương mại sẽ diễn ra trong tương lai khi Hiệp định thương mại tự do với Liên Minh Châu Âu đi vào thực thi.
Giữa lịch sử và văn hóa Việt Nam, ở cấp độ cá nhân, điều gì hấp dẫn ông hơn về đất nước này?
Năng lực của đất nước này và đặc trưng tính cách của người dân, luôn hướng về tương lai, gác lại quá khứ đau thương, luôn có một ảnh hưởng lớn đối với tôi.
Trong khi ở châu Âu và phương Tây chúng tôi vẫn tiếp tục gắn kết hình ảnh của Việt Nam với cuộc chiến tranh với Hoa Kỳ (cuộc chiến duy nhất trong lịch sử được kể bởi bên thua trận, được quan sát một các đúng đắn từ một ai đó có thẩm quyền hơn tôi), Việt Nam có một khả năng mà không một quốc gia nào trên thế giới có để vượt qua vết thương chiến tranh và kiểm soát vận mệnh của mình. Một mô hình của sự phát triển và tăng trưởng được thừa hưởng từ một nền văn hóa quý hiếm: tầm nhìn xa. Điều đó không có nghĩa là mất đi ký ức lịch sử, mà phát triển nó trên tinh thần xây dựng. Ngày nay, đặc trưng này vẫn ảnh hưởng đến các thế hệ, vì phần lớn dân số hiện tại được sinh ra sau khi kết thúc xung đột, nhưng nó vẫn là một đặc điểm văn hóa sâu sắc của đất nước, mà tôi có ấn tượng ngay từ chuyến đi đầu tiên vào năm 2001.
Khi kết thúc nhiệm kỳ của ông tại Việt Nam, nơi nào khác trên thế giới ông muốn đại diện cho Italia?
Khi kết thúc nhiệm kỳ này, tiếp theo nhiệm vụ của tôi tại London, tôi sẽ trở lại Italia trong khoảng thời gian ít nhất hai năm. Dù ở bất kỳ nhiệm vụ tiếp theo nào, tôi cũng chắc chắn rằng sẽ không thiếu sự thúc đẩy xây dựng nhịp cầu, cũng như tăng cường các mối quan hệ, vẫn là triết lý mà tôi cố gắng diễn giải trong công việc này. Chắc chắn đó cũng sẽ là khoảng thời gian tôi có thể xây dựng tốt hơn các nhiệm vụ tiếp theo ở nước ngoài, ở các quốc gia và khu vực mà tôi hy vọng tôi sẽ có thể sử dụng tốt kinh nghiệm mà tôi đã tích lũy được.
Paola Caronni – Ciao Magazine
